Stereotypy narodowe są powszechnie obecne w naszym społeczeństwie. Często bazują one na uproszczonych przekonaniach i ogólnych wyobrażeniach dotyczących różnych narodowości. Wiele stereotypów ma co prawda swoje uzasadnienie w rzeczywistości, jednak często bywają one przesadzone i są wręcz krzywdzące. Warto podkreślić, że ze względu na dużą migrację, a co za tym idzie, zacieraniem się różnic międzykulturowych, opinie o innych krajach bywają już nieaktualne.
W artykule skoncentruję się na przedstawieniu informacji dotyczących Niemców i życia w Niemczech. Nasi zachodni sąsiedzi często utożsamiani są z takimi cechami jak punktualność, dokładność, pracowitość czy skłonność do zorganizowania. Co warto wiedzieć o Niemcach, ich charakterze i sposobie bycia? O tym poniżej.
Omawianie różnic kulturowych między nami a naszymi zachodnimi sąsiadami warto rozpocząć przede wszystkim od faktu, że Niemcy są narodem dość mocno sformalizowanym. Pod tym pojęciem kryje się duże przywiązanie do praworządności i zorganizowania. Ważna jest również punktualność. Dla Niemców nawet najmniejsze spóźnienie jest nietaktem i oznaką braku szacunku dla drugiego człowieka. Dla porównania – dla Hiszpan czy Włochów spóźnienia są całkowicie normalne i wręcz nie powinno się przychodzić punktualnie na spotkanie.
W Niemczech sporo spraw, tym bardziej urzędowych, nie można załatwić od ręki, bez wcześniej umówionego terminu. Spontaniczność w tym przypadku nie jest mile widziana. Dlatego, jeśli chcesz pójść do urzędu, skontaktuj się wcześniej i umów się na spotkanie. Ma to swoje plusy – nie tracisz czasu na czekanie w kolejce i jesteś obsłużony o ustalonej godzinie. Niemcy to tradycjonaliści, dlatego większość spraw musisz załatwić osobiście – nie ma aplikacji urzędowej, jak np. polska mObywatel. Jednak powoli się to zmienia, a do 2030 roku kraje Unii Europejskiej będą zobowiązane przeprowadzić cyfryzację urzędów.
Jakie są zalety wyjazdu za granicą w parze? Przeczytaj wywiad z panią Eweliną i panem Jarosławem
Nowo poznane osoby traktuje się ze sporą rezerwą, zaznaczając przy tym swoją nienaruszalną sferę życia prywatnego. Dla osób spoza tego kraju może być to odbierane jako chłód lub brak serdeczności, jednak w rzeczywistości jest to poszanowanie dla sfery prywatności i niechęć do spoufalania się.
Również dużo czasu musi upłynąć, zanim padnie propozycja mówienia sobie po imieniu. Szczególnie do osób starszych zwraca się z dużym szacunkiem i nigdy nie proponuje przejścia na „Ty”. Kwestia zwracania się do siebie po imieniu powoli się zmienia, zwłaszcza wśród młodych ludzi, którzy są bardziej otwarci niż starsze pokolenia.
Inną kwestią jest bardzo wyraźne oddzielanie w Niemczech sfery zawodowej od prywatnej. Koledzy z pracy pozostają kolegami z pracy, a z przyjaciółmi spotyka się na neutralnym gruncie. Oczywiście zdarzają się wyjątki (jak w przypadku wszystkich różnic kulturowych czy stereotypów), niemniej co do zasady sfera prywatna jest mocno oddzielana od życia zawodowego.
W zakresie komunikacji z obcymi osobami należy pamiętać o jednej, niezwykle istotnej kwestii. Jeśli jesteś z rozmówcą na „Pan/Pani”, nigdy nie łącz tego zaimka z imieniem, a wyłącznie z nazwiskiem. A więc zwróć się do kobiety „pani Müller”, a do mężczyzny „panie Schmidt” zamiast „pani Anno” czy „panie Michale”. Dotyczy to zarówno rozmów bezpośrednich, jak i komunikacji mailowej.
Niemieckie podejście do rodziny i podtrzymywania więzi rodzinnych jest nieco bardziej swobodne niż polskie. Dzieci stosunkowo wcześnie, bo już między 18. a 20. rokiem życia wyprowadzają się z domu i żyją we własnych gospodarstwach domowych.
Mało które rodziny sprawują opiekę nad swoimi rodzicami czy dziadkami. Z tego powodu popularną formą zamieszkania dla osób starszych jest Altenheim, czyli dom seniora. Innym rozwiązaniem jest zatrudnianie opiekunki (np. z Polski), która zajmuje się seniorem, a nierzadko również wypełnia codzienne obowiązki domowe.
Zobacz również: Co kraj to obyczaj, czyli co zaskoczy Cię we Francji?
Sporym zaskoczeniem dla Polaków może się okazać bardzo restrykcyjne podejście Niemców do ciszy nocnej, obowiązującej w godzinach 22.00-6.00. Zbyt głośne zachowywanie się w dzień również może spotkać się ze sporym niezrozumieniem i niechęcią wobec hałaśliwego sąsiada. Zakłócanie ciszy nocnej może być podstawą do wypowiedzenia najmu mieszkania i nałożenia mandatu (w wysokości nawet 5000 euro).
Inna kwestia, który różni nas od Niemców to duża waga, jaką przykłada się do kwestii recyklingu. Zarówno w gospodarstwie domowym, jak i miejscach publicznych, wymagane jest restrykcyjne segregowanie odpadów. Brak dostosowania się do zasad może spotkać się ze społecznym ostracyzmem, a nawet karami finansowymi. W Polsce na szczęście świadomość dotycząca segregacji odpadów rośnie, niemniej wciąż mamy w tej kwestii wiele do nadrobienia i możemy brać przykład od naszych zachodnich sąsiadów.
Wszystkie niedziele w niemieckich sklepach są dniami w pełni niehandlowymi. Na próżno szukać zatem sklepu, w którym zrobimy zakupy właśnie w tym dniu, nawet jeśli miałyby być to niedziele poprzedzające święta, czy dłuższe weekendy, jak ma to miejsce aktualnie w .
Bardzo ciekawy z polskiej perspektywy jest system ocen w niemieckim szkolnictwie. Dziecko mówiące, że dostało dziś jedynkę, wcale nie żali się, a chwali swoją oceną! Wynika to z faktu, że Niemcy mają odwrócony system ocen: 1 to ocena celująca, natomiast 6 jest oceną niedostateczną. Wynik 4 lub niżej na egzaminie wiąże się z jego niezaliczeniem.
Warto nadmienić, że daty rozpoczęcia i zakończenia ferii zimowych i wakacji są różne i zależą od landu. Sommerferien (czyli wakacje) trwają znacznie krócej niż w Polsce, bo zaledwie 6 tygodni.
Chcesz pracować za granicą, ale nie znasz języka? Podpowiadamy, na co musisz zwrócić uwagę
Trzeba pamiętać, że każdy naród jest niezwykle zróżnicowany, a stereotypy nie oddają pełnego obrazu rzeczywistości. Różne narodowości, w tym również Niemcy, mają swoje unikalne cechy i kulturę, które nie można sprowadzić do prostych uogólnień. Warto podchodzić do innych kultur z otwartym umysłem i chęcią zrozumienia. Wierzę, że informacje zawarte w artykule ułatwią szybszą adaptację wszystkich, którzy zdecydują się na krótszy lub dłuższy pobyt w Niemczech.